مدیریت منابع آب و توسعه پایدار، مطالعه موردی: دشت رفسنجان

برداشت از منابع آبهای زیرزمینی دشت رفسنجان در سال 1353 حدود 450 میلیون متر مکعب گزارش شد. با توجه به محاسبات هیدرولوژیکی در این سال، حدود 98 میلیون متر مکعب از ظرفیت مجاز سفره، اضافه برداشت شده است. لذا بهره برداری بیشتر از منابع آبهای زیرزمینی منطقه رفسنجان از سال 1353 ممنوع اعلام گردید. براساس آمار مربوط به سال 1382 آب منطقه ای، میزان استحصال آب در این منطقه حدود 750 میلیون مترمکعب بوده و سالیانه حدود250 میلیون مترمکعب اضافه برداشت صورت گرفته است. این به آن معنی است که میزان اضافه برداشت سالیانه، از ذخیره آب زیرزمینی برداشت می شود. اضافه برداشت مزبور که سطح آب زیرزمینی را سالانه بیش از 80 سانتی متر پایین می برد، عامل اصلی نشست خاک، از بین رفتن اراضی مزروعی و خرابی مناطق مسکونی است. پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی موجب کاهش کیفیت آب استحصال شده می گردد که شامل بالا رفتن بسیار زیاد و بیش از استاندارد ec آب است. در دشت رفسنجان، خالی شدن سفره های زیرزمینی و نشست زمین به دلیل تفاوت لایه های زمین شناسی منطقه به صورت یکنواخت اتفاق نمی افتد و باعث بازشدگی های زمین به طور افقی و عمودی می شود. این پدیده زمانی که با حرکات تکتونیکی زمین نیز همراه می شود، فاجعه ای را برای این منطقه گوشزد می نماید.